Studia Paedagogica I (1988)
W warunkach gwałtownych zmian społecznych, gospodarczych i kulturowych dokonujących się w całym świecie problematyka pedagogiczna coraz częściej pojawia się wśród najważniejszych kwestii będących przedmiotem debaty publicznej. Zjawisko to nie powinno budzić zdziwienia, gdyż poziom wykształcenia, kompetencji społecznych i kwalifikacji zawodowych młodego pokolenia, a także ludzi dorosłych w coraz większej mierze decyduje o stanie społeczeństwa, kondycji gospodarki, poziomu kultury i jakości życia ludności. W Polsce istnieją szczególne powody wzrostu znaczenia edukacji. Czynnikami wyzwalającymi wzmożone potrzeby edukacyjne różnych grup społecznych
w naszym kraju są wyzwania transformacji ustrojowej, z którymi wiążą się procesy demokratyzacji życia społecznego oraz tworzenia gospodarki rynkowej. Nie mniej ważną rolę ogrywają procesy integracji europejskiej wymagające szybkiego zmniejszania dystansu dzielącego nasz kraj od bardziej rozwiniętych krajów Europy Zachodniej.
Przedstawiony w tym tomie zbiór rozpraw i studiów, przygotowany przez zespół pracowników Instytutu Nauk o Wychowaniu Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej oraz współpracujących z Instytutem wybitnych naukowców z innych ośrodków naukowych, zawiera opracowania o różnorodnej, acz w każdym przypadku doniosłej problematyce społecznej, pedagogicznej i oświatowej. Autorzy poszczególnych artykułów podejmują istotne kwestie socjologii edukacji, polityki edukacyjnej, aksjologii kształcenia
i wychowania, dydaktyki, psychologii społecznej i rozwojowej, a także personalistycznej myśli społecznej. Stwarza to okazję do zaprezentowania złożoności i wielowymiarowości współczesnej problematyki pedagogicznej, a jednocześnie możliwość wyboru tych zagadnień, które w większym niż inne stopniu interesują poszczególnych czytelników.
Znaczna część publikowanych w tym zbiorze tekstów była w pierwotnej wersji przedstawiona na organizowanych przez Instytut Nauk o Wychowaniu Akademii Pedagogicznej cyklicznych zebraniach naukowych „Edukacja w XXI wieku”. Wystąpienia poszczególnych autorów wywołały ożywioną dyskusję, stając się zarazem inspiracją do dalszych studiów, badań i polemik. Znajdują one miejsce w czasopiśmie „Debata Edukacyjna”, które stanowi organ naukowy Instytutu. Są zarazem zapowiedzią kolejnych pedagogicznych tomów Studia Paedagogica, które ukażą się w nieodległej przyszłości.
Mirosław J. Szymański
Spis treści
Wstęp
Mirosław Szymański "Problematyka edukacyjna we współczesnej debacie publicznej"
Tadeusz Lewowicki "O szkodliwości współczesnego języka sfery publicznej"
Zbigniew Kwieciński "Poziom wczesnej alfabetyzacji a jakość życia w dorosłości"
Bogusław Śliwerski "Wielka gra Aleksandra Kamińskiego o demokrację"
Maria Nowicka-Kozioł "Samotność podmiotu ponowoczesnego"
Andrzej M. de Tchorzewski "Wartości jako wyznaczniki sensu życia współczesnego człowieka"
Czesław Banach "Strategia i prognoza rozwoju edukacji w Polsce do roku 2020 – zadania nauk pedagogicznych "
Ryszard Pachociński "Przeobrażenia szkolnictwa wyższego w dobie globalizmu"
Marian Śnieżyński "O sztuce nauczania"
Ireneusz Kawecki "Nauczanie a profesja (anglosaski punkt widzenia)"
Krzysztof Konarzewski "O czym mówią egzaminy zewnętrzne"
Jerzy Stochmiałek "Występowanie stresu w sytuacjach kryzysów życiowych "
Andrzej Ryk "Spotkanie jako element strukturacji społecznej w ujęciu A. Giddensa."
Konteksty edukacyjne